Espagne Yategetse Itabwa muri Yombi rya Jenerali Kayumba Nyamwasa

Urukiko rw’Ikirenga rwa Espagne rwasohoye impapuro zo guta muri yombi Jenerali Kayumba Nyamwasa, wahoze ari Umugaba w’Ingabo n’Umuyobozi w’iperereza rya gisirikare mu Rwanda, akekwaho jenoside, iterabwoba, iyicarubozo, ibyaha by’intambara n’ibyaha byibasiye inyokomuntu.

Umucamanza José Luis Calama amushyira mu bagize uruhare rukomeye mu bwicanyi bwabereye mu Rwanda mu myaka ya 1990. Ashinjwa gutegeka kwica Abanyespanye bane: Padiri Joaquim Vallmajó, n’abakoreraga imiryango y’ubutabazi María Flors Sirera Fortuny, Luis Valtueña Gallego, na Manuel Madrazo Osuna.

Calama yibanda ku ruhare rwa Nyamwasa mu bwicanyi bwo ku kibuga cy’umupira cya Byumba mu kwezi kwa Mata 1994, aho impunzi z’Abahutu zigera ku 2,500 zishwe. Amuhuza kandi n’ubwicanyi bwabereye mu Ruhengeri, Gisenyi, Cyangugu, Nyakinama no muri Mukingo hagati ya 1996–97, nk’uko raporo za Amnesty International zibigaragaza.

Nyamwasa, wari umuyobozi ukomeye mu Ngabo za RPA n’umutwe wa politiki wa FPR, akekwaho gutegura ibikorwa byo kwibasira abasivili harimo ubwicanyi, igisubizo cyihuse cyo kwica (exécutions extrajudiciaires) n’iyicarubozo. Nyuma yabaye umuyobozi mukuru w’iperereza rya gisirikare ndetse n’Umugaba mukuru w’ingabo (1998–2002).

Urukiko rwa Espagne rwatangiye iperereza ku byaha bya jenoside mu Rwanda mu 2008, ariko mu 2014 amategeko mashya yarabihagaritse. Mu 2017 dosiye yongeye gufungurwa nyuma y’uko Afurika y’Epfo ikuyemo ubuhungiro yari yahaye Nyamwasa. Nubwo Espagne yasabye kenshi ko abazwa, Afurika y’Epfo ntiyigeze igaragaza ubufatanye. Abanyamategeko be bavuga ko ubu batazi aho ari.

Umucamanza Calama ashimangira ko Nyamwasa yagize uruhare rukomeye mu byaha byakozwe mbere na nyuma ya jenoside ya 1994, ubwo FPR yafata ubutegetsi. N’ubwo imitwe y’Interahamwe yishe abantu hafi 800,000 (ahenshi Abatutsi n’Abahutu batavugaga rumwe), FPR iyobowe na Nyamwasa nayo ishinjwa kwica Abahutu benshi.

Icyaha gikomeye kirimo urupfu rw’Abanyespanye bane. Padiri Vallmajó yashimuswe mu kwezi kwa Mata 1994 n’abasirikare ba FPR; abandi batatu bavuye mu muryango Médicos del Mundo barashwe mu mutwe muri Mutarama 1997 i Gatonde. Raporo za mbere zavugaga ko ari Abahutu babikoze, ariko ubu urukiko rwa Espagne rushinja Nyamwasa ubuyobozi muri ubwo bwicanyi.

Umucamanza Calama asoza avuga ko ibyo byaha byari “biteguwe kandi bikoze mu buryo buhoraho,” byose bikaba byarayobowe na Nyamwasa. Icyemezo cy’urukiko gisaba ko afatwa, agafungwa by’agateganyo kandi agashyikirizwa Espagne kugira ngo aburanishwe.

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*